Stikstofberekening en advies
Laatste nieuws Stikstof – update 06-02-25
6 maart 2025
De provincie Gelderland heeft meer bekend gemaakt over de beoogde stikstofarme zones van 500 meter rondom Natura 2000 gebieden. Binnen deze zone geldt straks een maximale stikstofuitstoot voor alle bedrijven en sectoren. Dus niet alleen voor de landbouw maar ook voor mobiliteit, industrie, recreatie en wonen. De norm geldt straks per direct voor nieuwe ontwikkelingen. Bestaande activiteiten moeten uiterlijk in 2035 aan de norm voldoen.
Wat die norm gaat zijn, is nog niet bekend gemaakt. Maar als indicatie wordt in de zone rondom de Veluwe een vermindering in uitstoot van 60-70% genoemd. De komende maanden worden de exacte doelen uitgewerkt. Lees meer, oa Statenbrief
4 maart 2025
Vandaag zijn in de tweede kamer een hele reeks stikstofmoties aangenomen die tijdens het stikstofdebat van 20 februari 2025 waren ingebracht. Uit het stikstofdebat en de moties volgt dat minister Wiersma:
- Begin april de kamer informeert over de ministeriële commissie.
- Voor de zomer de kamer informeert over de invulling van doelsturing. Dit is de overstap van het huidige depositiebeleid naar emissiedoelen. Per 1 januari 2026 moet een begin zijn gemaakt met de doelsturing in de melkveehouderij.
- De Raad van State een advies vraagt over de veelbesproken rekenkundige ondergrens. Hierbij is tijdens het debat geen planning of tijdspad genoemd. Lees meer
27 februari 2025
De provincie Noord-Brabant geeft in een update aan dat de impact van de Raad van State uitspraak groot is op het aantal vergunningaanvragen. Er zijn nieuwe natuurvergunningen nodig voor ruim 800 ‘oude’ vergunningsaanvragen waar geen afdoende besluit op is genomen (249 positieve weigeringen, 393 aanvragen die naar aanleiding vaneen eerdere uitspraak zijn ingetrokken, 124 gedeeltelijke intrekkingen en 43 zaken waarbij de provincie een bestuurlijk rechtsoordeel heeft gegeven). Daarnaast liggen er op dit moment ook nog:
- ruim 1100 aanvragen waar nog geen besluit op genomen is
- en 326 legalisatieverzoeken van PAS-melders
- plus tenslotte nog een onbekend aantal projecten die met intern salderen de afgelopen jaren zonder een natuurvergunning al wel zijn gestart maar alsnog een natuurvergunning moeten aanvragen. Het is nog niet duidelijk hoe groot deze groep is. Lees meer
13 februari 2025
De Raad van State het twee zittingen aangekondigd waarin intern salderen en het additionaliteitsvereiste worden behandeld:
- Op de zitting van 25 februari behandelt de Afdeling bestuursrechtspraak een zaak over een positieve weigering van een natuurvergunning voor de bouw van 162 woningen in Egmond aan den Hoef. De woningen moeten komen op gronden die voorheen werden bemest. Anders dan in de Rendac-uitspraak van 18 december 2024 is hier niet intern gesaldeerd met een natuurvergunning of milieutoestemming, maar met algemene regels voor het bemesten van gronden.
- En op 3 april spelen twee zaken waarbij is verzocht om intrekking van natuurvergunningen van een varkenshouderij en geitenhouderij op basis van het additionaliteitsvereiste. De provincies Gelderland en Noord-Brabant hebben geweigerd de natuurvergunningen in te trekken. Lees meer
Greenpeace doet in verband met een volgende week gepland tweede kamerdebat een dringende oproep aan kamerleden over de gevolgen van de stikstofuitspraak. Lees meer
12 februari 2025
De veel gestelde vragen op de website van BIJ12 zijn verder aangevuld naar aanleiding van de 18 dec uitspraak. Er wordt nu nader ingegaan op een onderbouwing met een ecologische beoordeling. En de definities van ‘structureel niet in gebruik’ en ‘fysiek gestart’ zijn toegevoegd. Lees meer
11 februari 2025
Provincie Zeeland richt een crisisteam in om stikstofproblematiek verder aan te pakken. Het provinciebestuur heeft opdracht gegeven om extra medewerkers voor vrij te maken. Verantwoordelijk gedeputeerde Wilfried Nielen hoopt dat de vergunningverlening daarmee zo snel mogelijk weer in beweging komt. Lees meer
Gedeputeerde Staten van Fryslân heeft besloten om geen vergunnningenstop in te voeren in Fryslân. In de praktijk is de verwachting dat er weinig vergunningen verleend kunnen worden en dat de vergunningverlening stikstof (ook bij andere provincies) grotendeels stil ligt. De provincie Fryslân wil zich maximaal inzetten om het beperkt aantal vergunningen die mogelijk wél verleend kunnen worden, te verlenen. Verder geeft GS aan dat kleine projecten zoals evenementen met een ecologische voortoets en zonder intern salderen kunnen doorgaan zonder natuurvergunning. Lees meer
6 februari 2025
De provincie Gelderland werkt aan plannen voor zonering rondom stikstofgevoelige habitats in Natura-2000 gebieden. Gelderland gaat de mogelijkheden voor deze zonering nu verder uitwerken. Lees meer
5 februari 2025
Een nieuwe pagina op BIJ12.nl over het additionaliteitsvereiste en hoe dit onderbouwd kan worden? Geen kant-en-klare oplossing, maar wel een verwijzing naar bruikbare bronnen die je kunt inzetten voor een onderbouwing in een aanvraag natuurvergunning? Lees meer
30 januari 2025
Minister Wiersma (LVVN) stuurt de Tweede Kamer een brief met daarin een overzicht van de stikstofbanken en de hoeveelheid beschikbare ruimte in de stikstofbanken. Ook wordt aangegeven dat de beschikbare stikstofruimte op veel plekken niet kan worden uitgegeven vanwege additionaliteit: “Voor veel habitattypen en/of leefgebieden van soorten in deze gebieden kan met de op dit moment beschikbare gegevens niet met zekerheid gesteld worden dat de depositiedaling niet nodig is om de (dreigende) verslechtering tegen te gaan. Pas als dat het geval is, en wordt voldaan aan het zogenoemde ‘additionaliteitsvereiste’, mag de depositiedaling benut worden voor toestemmingverlening.” Lees meer
De Stentor schrijft dat Drenthe, Gelderland en Overijssel natuurvergunningverlening stil hebben gelegd. Voor Overijssel wordt ook een periode van één jaar genoemd: “Lopende aanvragen voor natuurvergunningen worden in Overijssel tot 1 februari 2026 opgeschort.” Lees meer
29 januari 2025
In de brief aan de Provinciale Saten van Zuid-Holland schrijft GS: “Het gevolg van de uitspraak van de Afdeling is dat het verkrijgen van een natuurvergunning vanwege het verzwaarde additionaliteitsvereiste voor zowel intern als extern salderen naar verwachting nagenoeg niet meer mogelijk is.” Lees meer
28 januari 2025
Ook in de provincie Drenthe wordt het verlenen van een natuurvergunning nagenoeg onmogelijk: “Uit de natuurdoelanalyses (2022) blijkt dat de stikstofruimte in Drenthe vrijwel altijd nodig is voor natuurherstel in kwetsbare gebieden, omdat er in Drenthe twaalf stikstofgevoelige Natura2000 gebieden zijn. Dit maakt het nagenoeg onmogelijk om vrijgekomen stikstofruimte in te zetten voor nieuwe projecten.” Lees meer
Voorlopig ook geen besluitvorming bij het verlenen van natuurvergunningen (met intern salderen) in provincie Noord-Brabant. Dit is terug te lezen in de statenmededeling van 28 januari 2025: “Gezien de conclusies uit de natuurdoelanalyses van maart 2023 betekent dit dat er op dit moment nauwelijks nog vergunningen met intern salderen kunnen worden afgegeven. Dit geldt nadrukkelijk ook voor aanvragen die een (noodzakelijke) reductie van stikstofemissie voorstaan. Dit gaat daarnaast, gezien de terugwerkende kracht, ook grote gevolgen opleveren voor de vergunningverlening, toezicht en handhaving.” Lees meer
Ook de provincie Flevoland geeft aan dat vergunningverlening er niet gemakkelijker op wordt. En roept het Rijk op om snel met een duidelijke en robuuste aanpak te komen. Lees meer
24 januari 2025
Er komt een ministeriële commissie “Economie en Natuurherstel” om Nederland zo snel mogelijk van het stikstofslot af te krijgen. Deze commissie onder leiding van premier Schoof wil over twee maanden klaar zijn met een omvangrijk plan om de stikstofcrisis aan te pakken. Lees meer
Minister Wiersma (LVVN) informeert de Tweede Kamer in een kamerbrief over het instellen van de Ministeriële Commissie. De commissie gaat de volgende punten onderzoeken:
- Verkennen wat juridische mogelijkheden zijn en wat er mogelijk is (te maken) in de vergunningverlening;
- Een programma van maatregelen gericht op geborgde daling van stikstofemissie en geborgd natuurherstel- en verbetering;
- Aanpak en analyse van de impact van de “terugwerkende kracht” uit de uitspraak van Raad van State; en
- Inzet richting Brussel en EU-wetgeving. Lees meer
22 januari 2025
Aanpassing van Limburgse beleidsregel voorziet erin dat bij extern salderen de resterende stikstofruimte die een saldogevende veehouderij nog eventueel overheeft na gebruik van een stoppersregeling (max 15% eventueel te behouden voor andere activiteiten) niet alsnog kan worden doorverkocht aan derden (extern salderen). Lees meer
Greenpeace uitspraak. Greenpeace wint hun zaak tegen de Staat. De Staat moet meer maatregelen nemen om de neerslag van stikstof op de natuur te beperken. Hierop reageren verschillende provincies als volgt.
- Provincie Zuid-Holland benadrukt vooral de negatieve gevolgen voor diverse economische investeringen. Lees meer
- Provincie Utrecht: “Deze uitspraak is natuurlijk niet onverwacht omdat we al langer weten dat het slecht gaat met de natuur.” Nadat de minister een streep heeft gezet door het NPLG, is de provincie Utrecht doorgegaan met een eigen Utrechtse variant. Lees meer
17 januari 2025
Ook de provincie Zeeland reageert op de uitspraak van de Raad van State. Lees meer
Vergunningenstop provincie Gelderland. Prrovinciebestuurder Ans Mol zegt dat de provincie Gelderland voorlopig geen nieuwe stikstofvergunningen afgeeft en ook geen vergunningen meer in behandeling neemt. Lees meer
16 januari 2025
De provincie Gelderland geeft aan de aankomende maanden meer bekend te maken over de precieze gevolgen. Lees meer
15 januari 2025
Provincie Noord-Brabant geeft aan dat de gevolgen van de uitspraak nog heel precies moeten worden uitgezocht. Verder heeft de provincie een loket ingericht voor alle vragen over stikstof-gerelateerde onderwerpen. De provincie roept ondernemers op die vragen hebben om zich bij dit loket te melden. Lees meer
18 december 2024
De Raad van State heeft een belangrijke uitspraak gedaan over de regels rondom intern salderen. Voortaan is in de meeste gevallen een natuurvergunning nodig bij intern salderen, wat een grote impact heeft op bouw- en infrastructurele projecten. Lees meer
Direct na de uitspraak reageren diverse instanties:
- Het Interprovinciaal overleg van, voor en door provincies (IPO) geeft aan dat de uitspraak grote gevolgen heeft voor bedrijven en vergunningverlening. Lees meer
- Bouwend Nederland komt met een reactie op de uitspraak en vraagt aandacht voor het eerder opgestelde versnellingsplan wat zij eerder in november 2024 hebben gepresenteerd samen met VNO-NCW, Natuurmonumenten en Natuur & Milieu.
Lees meer
Wat is stikstof?
En waarom levert het soms problemen op? Stikstof (element N2) is een gas. We zien het niet omdat het kleur- en reukloos is maar bijna 80% van de lucht bestaat uit stikstof. Het is dus als los gas geen schadelijke stof. Wanneer de stikstof een verbinding maakt met zuurstof (NOx) of ammoniak (NH3) kan dit wel schadelijk zijn voor mensen en het milieu. Hoe schadelijk is afhankelijk van de hoeveelheid van deze stof in de lucht (stikstof concentratie), de oorzaak van hoe het in de lucht komt (stikstof emissie of uitstoot) en de hoeveelheid die na de uitstoot neerkomt in de natuur (stikstof depositie).
Stikstofonderzoek
Bij het veranderen of plannen van de activiteiten van een bedrijf is het verplicht het effect hiervan op stikstofgevoelige Natura 2000 gebieden te onderzoeken met een stikstofdepositie berekening. Bijvoorbeeld wanneer de productie van een bedrijf verandert of bij de realisatie van een nieuwbouwplan. Nieuwe bedrijfsactiviteiten zorgen soms voor de uitstoot van stikstof, stikstofemissie. Wanneer deze stikstof neerdaalt, in dit geval in een natuurgebied, noemen we dat stikstofdepositie.
De stikstofexperts bij DGMR onderzoeken en berekenen stikstof depositie, voor de onderbouwing van procedures voor vergunningen, meldingen en bestemmingsplannen. De basis voor dit stikstofonderzoek is een berekening die met de AERIUS calculator 2024 wordt gemaakt. Met deze berekening maken wij inzichtelijk welke stikstofdepositie ontstaat in de aanleg- en gebruiksfase op de Natura 2000-gebieden in de omgeving.
Op basis van dit onderzoek wordt duidelijk of voor uw project ook een natuurvergunning nodig is.
Natuurvergunning
Indien uit ons stikstofonderzoek blijkt dat voor uw project een natuurvergunning nodig is, kunnen wij hiervoor de aanvraag voor u opstellen.
- De aanvraag voor een omgevingsvergunning voor een Natura 2000 activiteit stellen wij samen met u op. Deze aanvraag bestaat uit ons stikstofdepositieonderzoek aangevuld met de stukken die door de provincie worden gevraagd. Deze indieningsvereisten kunnen per provincie verschillen
- Door de Raad van State uitspraak van 18 december 2024 geldtvoor een natuurvergunning waarbij intern salderen wordt toegepast extra voorwaarden aan de referentie Wij toetsen of de stikstofemissies in de referentie zijn vergund, feitelijk aanwezig en structureel in gebruik.
- Indien u ons machtigt dienen wij de aanvraag voor u in, in het omgevingsloket.
Stikstofemissie en stikstofdepositie
Advies stikstof berekening in de aanlegfase
Stikstof uitstoot tijdens het slopen of bouwen ontstaat door verkeer en mobiele werktuigen. Deze zijn eenmalig omdat ze alleen voor de bouw gelden. In de aanlegfase is het van belang aan te tonen dat het bouwproject in deze fase geen significante stikstofdepositie veroorzaakt op aangewezen gevoelige natuurgebieden.
Advies stikstofdepositie berekening in de gebruiksfase
Dit is de stikstof uitstoot bij bedrijven of het gebruik van woningen en kantoren. Deze blijven jaarlijks terugkeren zolang het bedrijf of gebouw in gebruik is. Hierbij gaat het bijvoorbeeld over stookinstallaties, verkeersemissies, brandstof van intern verkeer en mobiele werktuigen.
Hoe berekenen wij stikstofemissie en stikstofdepositie?
Voor het berekenen van stikstofdepositie gebruiken wij de AERIUS calculator. We werken samen met onze klanten en bespreken welke informatie we nodig hebben voor een goede berekening. Zoals welke activiteiten er plaatsvinden tijdens de bouw en hoe lang. Ook maken wij samen een inschatting van de hoeveelheid vrachtwagens en/of personenwagens die in de aanlegfase op de bouwplaats komen. Wanneer het voor de klant nog niet precies duidelijk is, kunnen wij helpen bij het maken van een betrouwbare schatting op basis van onze ervaring bij andere projecten.
Efficiëntie in stikstofberekeningen voor gemeentes
Om het uitvoeren van stikstofberekeningen efficiënter te maken ontwikkelden onze specialisten een methode om honderden stikstofberekeningen in één keer uit te kunnen voeren. Een gemeente geeft ons hiervoor een lijst met projectinformatie met globale locaties en formaten van projecten. Deze lijst zetten we in enkele stappen om naar invoerbestanden voor het rekenprogramma AERIUS. De resultaten die hieruit komen zetten we om in een lijst. Om de resultaten voor de gemeente in één oogopslag inzichtelijk te maken, maakten we een overzichtskaart, de zogenoemde stoplichtkaart.
Met deze overzichtskaart krijgt de gemeente snel inzicht in waar de kansen en eventuele knelpunten van allerlei projecten liggen. Dit is interessant voor toekomstige ontwikkelingen en het maken van beleid. Deze methode is in te zetten voor alle gemeenten die te maken hebben met veel projecten en complexe stikstofvraagstukken. Voor meer informatie neem gerust contact op met onze adviseurs.
Uitstoot verminderen
Er is wel depositie, wat dan? Als uit de stikstofdepositie berekening volgt dat het plan of bedrijf een significant effect op stikstofgevoelige Natura 2000 gebieden veroorzaakt, geven wij advies over de mogelijke maatregelen voor het reduceren van stikstof uitstoot.
Gelukkig zijn er meerdere mogelijkheden om de emissie te verminderen, zoals het gebruik van schonere of elektrische werktuigen. Om u zo goed mogelijk te adviseren, stelden wij een lijst samen met relevante maatregelen om de stikstofemissie te kunnen beperken. Aanpassen van de planning of fasering is een andere mogelijkheid om te zorgen voor een lagere stikstofdepositie.
Wanneer stikstofdepositie niet te voorkomen is
Gelukkig zijn er vaak toch mogelijkheden voor de doorgang van een project. In enkele gevallen is een toename van depositie op niet overbelaste natuur toch toegestaan. Dit heeft te maken met de Kritische depositiewaarde (KDW), de mate van depositie waarbij de aantasting van de kwaliteit van de habitat niet kan worden uitgesloten.
Wanneer aan te tonen is dat de specifieke activiteit de kwaliteit van het gebied niet aantast, kan er toch een toename van stikstofdepositie toegestaan worden. Voor deze activiteit is mogelijk wel een natuurvergunning vereist. Wij maken de beoordeling om deze vergunning aan te vragen. Ook wanneer een bepaalde mate van depositie al eerder is toegestaan , is het soms mogelijk via intern salderen toestemming voor de activiteiten te krijgen.
Verder adviseren wij vaak bij andere mogelijkheden om toestemming te verkrijgen, zoals intern of extern salderen, verleasen, een ecologische voortoets of passende beoordeling.
Intern salderen en extern salderen stikstof, wat is het verschil?
Bij intern salderen mag de stikstofdepositie door het eigen bedrijf of project niet toenemen ten opzichte van de referentiesituatie. Bijvoorbeeld door machines op aardgas of diesel te vervangen door elektrisch materieel. Soms lukt dit niet binnen het bedrijf zelf, dan is er nog een andere optie. Bij extern salderen lost een bedrijf het teveel aan uitstoot op door de stikstofruimte van een ander bedrijf over te nemen, wanneer de stikstofactiviteiten bij dit bedrijf (deels) stoppen.
Verleasen is een vorm van tijdelijk extern salderen. Hierbij stopt een bedrijf tijdelijk met een activiteit die stikstof uitstoot, zodat een ander bedrijf deze kan gebruiken. Dit mag maximaal 70% zijn van de stikstofruimte die ontstaat door de gestopte activiteit. Dit omdat we in Nederland uiteindelijk een zo laag mogelijke uitstoot willen.
Wat is een ADC-toets?
Met een ADC-toets is aan te tonen dat, hoewel de activiteit zorgt voor uitstoot, deze toch noodzakelijk is. Dit geldt voor activiteiten waarvoor geen alternatieven (A) zijn, en er dwingende redenen van groot openbaar belang gelden (D). Er zijn dan wel compenserende maatregelen (C) nodig om de samenhang van Natura 2000 gebieden te borgen.
Stikstofregistratie
Bij het verkrijgen van extra ruimte voor een nieuwe activiteit of een uitbreiding geven wij graag advies. Hiervoor zijn verschillende mogelijkheden, zoals de microdepositiebank, de doelenbank of het Stikstofregistratiesysteem (SSRS).
Deze stikstofbanken worden gevuld met stikstof die vrijkomt door het uitvoeren van de bronmaatregelen. Bijvoorbeeld omdat een provincie een bedrijf met een stikstofuitstoot opkoopt. Dit heet vrijgemaakte stikstofruimte. Maar deze banken worden ook gevuld met stikstof die beschikbaar komt wanneer er na extern salderen stikstofruimte overblijft. Deze overgebleven ruimte heet ‘vrijgevallen’ ruimte.
Microdepositiebank
Een activiteit die ten hoogste 0,05 mol/ha/jaar aan stikstof uitstoot, kan eventueel een beroep doen op de microdepositiebank. De overheid vult deze banken.
Doelenbank
Deze bank is bedoeld om maatschappelijk relevante doelen te bereiken. De overheid bepaalt een doel, met het sparen van stikstofruimte kan dit doel uitgevoerd worden.
De ontwikkelingen over de berekening en beoordeling van stikstofdepositie volgen elkaar snel op. Wij zijn en blijven goed op de hoogte van de actuele wet- en regelgeving en de laatste jurisprudentie, zodat wij u optimaal kunnen helpen met het verkrijgen van de benodigde toestemming.
