De uitdaging
De UvA wilde een gebouw dat modulair en flexibel is en zich makkelijk aanpast aan toekomstige wensen. Dat maakt ook dit project weer een mooie uitdaging. BCA ontwierp een soort boekenkast, waarin gebruikers konden kiezen voor o.a. de grootte van ruimten. De draagstructuur van LAB42 is circulair en bestaat uit een 100% herbruikbare stalen structuur die werkt als een stellingkast. De stalen structuur is eenvoudig aan te passen en opnieuw in te delen naar veranderingen in de toekomst. Deze flexibiliteit stelt eisen aan brandveiligheid, bouwfysica en geveltechniek. De UvA heeft daarbij hoge ambities als het gaat om duurzaamheid, gezondheid, flexibiliteit, energiezuinigheid en smartbuilding. Ze focust daarbij op energieneutraal bouwen (ENG), circulariteit, materialen met lage CO2 footprint en het toepassen van demontabele systemen. De uitdaging om al deze wensen bij elkaar te brengen, legde UvA neer bij DGMR.
De oplossing
De detaillering van de gevel is in dit project heel belangrijk. Er zijn namelijk hoge luchtdichtheidseisen voor een aangenaam binnenklimaat en voor energiebesparing. Wij hielden toezicht op het praktisch ontwerp en de uitvoering, want de verbindingen van de gevelelementen onderling en met de aansluitende gebouwdelen luisteren heel nauw. Omdat de gevel dampdicht, luchtdicht en demontabel moet zijn en er goede geluidsisolatie nodig is, zijn bijvoorbeeld de naden van de kanaalplaatvloeren aan de onderkant dichtgetaped (zie foto). De aansluitingen moesten niet alleen dicht, maar ook losmaakbaar zijn. Zo zijn de koppelingen van de kanaalplaatvloeren aan de stalen balken en kolommen demontabel.
Om het gebouw brandveilig te maken is een sprinklerinstallatie geïnstalleerd. Dit kan zorgen voor de verspreiding van relatief koude rook door het gebouw. Daarom zijn de rookscheidingen apart van de brandwerende scheidingen uitgevoerd en zijn deze luchtdicht gemaakt. Daarmee voldoet de UvA met dit gebouw aan meer dan de regelgeving. Ze loopt hiermee dus voorop bij de nieuwe benadering van rookcompartimentering. Dit komt inmiddels ook al deels in de bouwregelgeving terug.
Het atrium zorgt voor veel daglicht, maar de ruimte die het glazen dak inneemt kun je ook gebruiken voor PV-panelen. Om te beoordelen wat een goede verdeling tussen PV-panelen en glas is, berekenden wij met 3D-modellen de optimale hoeveelheid daglicht. Om een energieneutraal gebouw te realiseren, zijn echter meer PV-panelen nodig. Daarom hebben we PV-panelen in het gevelsysteem verwerkt.
Om er zeker van te zijn dat de PV-panelen in de gevel brandveilig zijn, deden we aanvullende testen op het gevelsysteem. Zo weet de UvA zeker dat de gevel brandveilig is en voldoet aan de eisen voor ENG. Op de gevel zijn naast PV-panelen ook keramische elementen gemaakt, deze zien er niet alleen mooi uit, maar zijn ook herbruikbaar en onderhoudsvrij. Het glas in de zonbelaste gevels is voorzien van zonwering (ZIP screens), zodat er optimaal met de energie wordt omgegaan.
Om het gebouw te klimatiseren en te ventileren, wordt er per ruimte lucht ingeblazen. De hoeveelheid lucht is ook na te regelen. Daarnaast is er per ruimte een klimaatplafond. Om de lucht optimaal te gebruiken en het gebruik van materialen te beperken wordt de lucht uit de verblijfsruimtes overgestort via de gangen naar het atrium. Een luchtbehandelingskast zuigt deze lucht van bovenaf weg, waarna de lucht met verse lucht van buiten weer wordt ingeblazen in de verblijfsruimtes. Dit geeft voldoende verwarming/koeling voor het atrium en vraagt geen retourkanalen.
Het plafond in de verkeersruimten (gangen e.d.) is open gelaten om zo min mogelijk materiaal te gebruiken (zie foto) en zoveel mogelijk hoogte te houden. Ook is zo makkelijk bij de leidingen te komen als daar iets aan moet gebeuren. Voor verbetering van de akoestiek is er bovenaan de wanden een strook polyester van gerecyclede PET flessen geplaatst. In het atrium en de doorgangsruimtes adviseerden wij ook absorberende gevelvlakken van vilt en gerecycled polyester.
De meerwaarde
Wij hebben veel ervaring met het integraal aanpakken van grote projecten, maar de losmaakbaarheid van dit ontwerp kent wel de nodige uitdagingen die we als ontwerpteam en aannemer oplosten. Ook hier maakten we gebruik van onze verschillende afdelingen en specialisten. We zorgden voor een goede begeleiding en uitwerking met de juiste oplossingen voor isolatie en luchtdichtheid, zodat het gebouw energiezuinig is. We maakten voor de UvA een integrale risicobenadering voor brandveiligheid.
We nemen niet zomaar aan dat gebruikte materialen en combinaties daarvan goed zijn, maar doen waar nodig extra tests in specifieke situaties. Zo heeft LAB42 nu een veilige gevel die extra grondig beoordeeld is, en kunnen de studenten aan de slag in hun nieuwe energiezuinige gebouw. Een gebouw dat is voorbereid op de toekomst. Door flexibiliteit in het gebouw én door losmaakbaarheid voor hergebruik in de toekomst.
