DGMR/Actueel en kennis/Publicaties/Column: Knettergek

Knettergek

Kerst, voor velen een prachtig idyllisch gebeuren. Stille nacht mag daarbij niet ontbreken, liefst in de sneeuw.

Hans J.A. van Leeuwen  |  december 2019

Hans van Leeuwen DGMR

Luidruchtigste nacht

Nu wil het geval dat sneeuw de omgeving ook echt stil maakt, zelfs opmerkelijk stil. Als ik dit vanuit mijn vak als akoesticus benader, dan zijn er twee bijzondere akoestische fenomenen. Een vers sneeuwdek bezit een bijzonder hoge geluidsabsorptie. Geluid kan niet weerkaatsen tegen de harde straatstenen. En ook de gelaagdheid van de temperatuur in de atmosfeer is dusdanig dat je geen gekromde neerwaartse geluidsgolven naar de aarde hebt. Het geluid draagt minder ver. Oftewel, een oase van rust en stilte die de meeste mensen als zeer vredig ervaren. Vredig en stilte passen dan ook optimaal bij elkaar.

Hoe wreed kan dit prachtige natuurverschijnsel een paar dagen later verstoord worden door de luidruchtigste nacht van het jaar. Geknetter van rotjes en gedreun van bazooka’s en ander knalvuurwerk. Het valt op dat de laatste jaren de knallen steeds zwaarder worden. En als er al sneeuw ligt, dan absorbeert het lang niet voldoende.

Nederland steekt massaal vuurwerk af, terwijl we aan de andere kant steeds gevoeliger voor geluid worden. Geluidsoverlast wordt een steeds groter probleem, weet ik uit de praktijk. Steeds meer mensen realiseren zich dat en willen daar iets aan doen. Het wordt tijd om ook te gaan praten over ‘geluidschaamte’. De overmatige geluidsoverlast is een probleem en steeds meer weldenkende mensen zijn zich dit gaan realiseren. Ik vind dat we vuurwerk moeten bestempelen als een overmatige vervuiling. Vervuiling door de lucht- en fijnstofverontreiniging en zeker ook vanwege de ‘geluidsvervuiling’.

Behalve tijdens oud en nieuw zijn we zuinig op onze gezondheid, zo lijkt het. Verkeersgeluid mag niet meer dan 50-60 decibel zijn, omdat langdurige blootstelling tot stress en hart- en vaatziekten kan leiden. Door langdurige blootstelling aan geluid overlijden honderden mensen vroegtijdig. En voor een achturige werkdag mag het gemiddelde geluidsniveau 80 decibel zijn. Een uur in een lawaaierige omgeving mag ten hoogste bij geluid van 89 decibel. Dit alles om lawaaidoofheid te voorkomen.

Net als verkeersgeluid en geluid op de arbeidsplaats en in een lawaaiige omgeving is vuurwerkgeluid onderworpen aan regels. Legaal geknetter mag op twee meter maximaal 156 decibel (!) produceren. Het zware knalvuurwerk, wat toch wel wat meer is dan geknetter, veroorzaakt het meeste letsel, zeker dicht bij het oor. Even een rekensommetje. Op twee meter 156 decibel komt overeen met op tien meter afstand 145 decibel en op tweehonderd meter afstand circa 120 decibel. En dan te bedenken dat geluiden boven de 120 decibel onmiddellijk tot blijvende schade kunnen leiden. Een bazookaknal op een straatlengte van je verwijderd, kan blijvende gehoorschade geven.

Je moet er niet aan denken, maar zo kan elke nacht een stille nacht worden. Nou ja, stil… je zou dat ook geluidsvervuiling kunnen noemen. Beschadiging van het gehoor kan een continue geruis, dreun of pieptoon geven die niet meer verdwijnt. Probeer daar maar eens mee te gaan slapen. Natuurlijk gaat het vaak goed, of net goed. Gehoorschade is niet altijd meteen duidelijk. Suizende oren kan een voorbode zijn. Maar waarom zouden we hier het risico lopen, terwijl we dat in andere gevallen proberen uit te sluiten? Juist gedurende de stille nacht zouden we de schaamte moeten voelen van te veel geluid maken; geluidsschaamte. Anders zijn we toch knettergek? Laten we ons dit ook de andere dagen van het jaar blijven herinneren.

Fijne, gezellige feestdagen en een gezond en stil 2020.

35 jaar ervaring in columns van collega Hans van Leeuwen

We worden ‘ouder’ en volgens de oude volksgebruiken wordt dit ook aangegrepen met de stelling dat we dan ook ‘wijzer’ worden. Collega Hans J.A. van Leeuwen zit reeds ruim 35 jaar ‘in het vak’ en zou daarmee ook 35 jaar wijzer moeten zijn geworden. Hij is betrokken geweest bij een, naar schatting, tweeduizendtal projecten en adviestrajecten op het gebied van geluid, trillingen, luchtkwaliteit en bouwfysica. Hij heeft een honderdtal papers en artikelen geschreven voor bekende (internationale) congressen en ook gerenommeerde tijdschriften en bijdragen geven aan een tweetal boeken. Hans heeft ook vele cursussen, trainingen en colleges gegeven waaronder ook op de universiteit van Hong Kong en van Cadiz.

Hij is dit jaar gestart met een afbouw van zijn werkzame leven in het reguliere arbeidsproces. Vanaf juli 2020 is Hans alleen nog een senior consultant voor zeer bijzondere projecten of omstandigheden. Vanaf nu zal Hans regelmatig een column schrijven over zijn belevenissen, mening en ervaringen van de afgelopen 35 jaar.

Onze adviesdiensten

Wilt u weten op welke gebieden we u allemaal kunnen ondersteunen? Kijk bij onze adviesdiensten naar de expertise die u kunt inzetten om uw project tot een succes te maken.

Up-to-date blijven?

Houd mij op de hoogte van de ontwikkelingen bij DGMR.