Wat zijn endotoxinen?
Endotoxinen zijn kleine oppervlaktedeeltjes van een bepaalde bacteriegroep die loslaten als de bacteriën dood gaan. Deze bacteriën komen veel voor in de buurt van stallen, in de uitwerpselen van vee. De deeltjes zijn 10-100 micrometer klein (ter vergelijking fijnstofdeeltjes zijn kleiner dan 10 micrometer). Het inademen van endotoxinen kan longontsteking veroorzaken. In Nederland bepalen provincies zelf hoe zij omgaan met endotoxinen. De provincie Noord-Brabant is nu de eerste die de endotoxinendeeltjes in kaart laat brengen.
Hoeveelheid endotoxinen en piekwaarden
Om de hoeveelheid endotoxinen te berekenen gebruiken we het programma STACKS-E (waarbij de E staat voor endotoxine). Dit programma is een doorontwikkeling van STACKS dat gebruikt wordt voor luchtkwaliteit algemeen. Voor één jaar berekenen we per uur voor 500.000 geografische punten hoeveel microgram endotoxinen per kubieke meter er in de lucht aanwezig is.

Voor de provincie berekenden wij hoe vaak grote pieken in endotoxinen op een bepaalde plek voorkomen. Hiervoor gebruikten we percentielen, die laten zien hoe vaak een waarde groter is dan het grootste deel van de andere waarden. Afgelopen jaar maakte de provincie een toetsingskader om te kunnen beoordelen waar wijzigingen in het omgevingsplan mogelijk zijn. Bijvoorbeeld om te beoordelen of een bestaande stal veilig omgebouwd kan worden tot woning.
Efficiëntie voor omgevingsplannen
Onze resultaten zetten we in een endotoxinenkaart die de provincie snel inzicht geeft in de hoeveelheid endotoxinen. Zo helpt de kaart hen om efficiënt te plannen en besluiten te nemen over nieuwe bouwprojecten.